هوش هیجانی چیست؟ چطور این نوع مهارت را پرورش دهیم.

نشستن سر جلسهی کنکور یا آزمونهای آزمایشی میتواند استرس و اضطراب را به دانش آموزان القا کند. حتماً پیش آمده که بعضی از دوستانتان که هوش بالایی دارند، در جلسات امتحان دچار استرس بشوند و در نتیجه آزمون را خراب کنند. در مقابل، حتماً افرادی را میشناسید که هوش متوسطی داشته باشند ولی به خوبی از پس امتحان و آزمون بربیایند. این موضوع دقیقاً به هوش هیجانی برمیگردد. بعضی از دانش آموزان میتوانند به خوبی از پس شرایط، هیجانات و احساسات خود بربیایند و آن را مدیریت کنند.

تعریف هوش
ما به طور عادی هوش را زیرکی یا توانایی حل مسئله تعریف میکنیم. در دیدگاه علمی اما ما هوش های مختلفی داریم: هوش موسیقیایی، هوش حرکتی، هوش منطقی و بالاخره هوش هیجانی یا عاطفی .
قلب ما جایگاه احساسات و عواطف ما و مغز ما جایگاه افکار ما است. درگذشته، این دو را جدا از هم تصور میکردند ولی علم روانشناسی ثابت کرده که این دو کاملاً با هم مرتبط هستند. هوش هیجانی یعنی توانایی درک، استفاده و کنترل احساسات خود به شیوهای مثبت. کسی که هوش هیجانی بالایی دارد، میتواند:
- استرس خود را مدیریت کند.
- ارتباط موثر برقرار کند.
- با دیگران همزاد پنداری کند.
- از پس چالشها بربیاید.
- مجادلهها را بر طرف کنید.
بهترین تصمیم را بگیرید پس هوش هیجانی قدرت تصمیم گیری شما را بالا میبرد. باید تمرین کنید که در هر شرایطی احساسات خودتون و افرادی که در اطراف شما هستند را به خوبی درک کنید.
راه های افزایش هوش هیجانی دانش آموزان
برای اینکه بتوانید هوش هیجانی خودتان را بالا ببرید باید در مرحلهی اول، به خودگاهی برسید. تمرین کنید و از خود بپرسید وقتی میخواهید کاری را انجام بدهید دقیقا چه حسی دارید؟ چه کاری را میخواهید انجام دهید؟
لازم نیست که بهطور خودکار، وقتی کاری را انجام میدهید؛ به خوبی به آن فکر کنید و احساسات خودتان را درک کنید. برای مثال، وقتی درس میخوانید، با دوستتان صحبت میکنید و یا حتی تلویزیون میبینید، باید کارهای دیگری برای رسیدن به خودآگاهی انجام دهید. عواملی مانند گوشی، تلویزیون، موسیقی، صدای بلند و .. که حواستان را پرت میکنند حذف کنید تا احساسات خودتان را بیشتر بشناسید و دربارهی آنها بهتر تفکر کنید.
خودآگاهی و کنترل احساسات
خودآگاهی یعنی تفکر خودتان را بشناسید. وقتی احساسات خود، مثل خشم را بیشتر بشناسید؛ میتوانید دربارهی علل آن فکر کنید و خشم خود را بهطور تدریجی کنترل کنید.
در مرحلهی دوم، باید احساسات خودتان را مدیریت کنید. هروقت مشکلی پیش میآید، احساسات ما، اولین واکنش ما نسبت به آن مشکل یا موضوع هستند. مثلاً ممکن است دانشآموزان، بر سر مسائل بیاهمیت با هم دعوا کنند و به یکدیگر فحاشی کنند. اما اگر هیجانات و احساسات خودشان را بهخوبی بشناسند و بتوانند آنها رو مدیریت کنند، هرگز نتیجهی بد و غیرقابلانتظاری را تجربه نخواهند کرد.
ایجاد انگیزه
در مرحلهی بعد، باید انگیزهی خودتان را برای انجام کارها بیشتر کنید. گاهی اوقات برای انجام کاری، آنقدر اشتیاق و انگیزه دارید که اصلاً گذر زمان را حس نمیکنید. البته راه حل برعکس آن هم وجود دارد؛ گاهی باید کارهایی را شروع کنید تا برای ادامهی راه، در شما انگیزه ایجاد شود. ایجاد انگیزه، یکی از راههای افزایش هوش هیجانی میباشد.
در مرحلهی بعد، سعی کنید که احساسات افراد را درک کنید. اگر خودتان را جای آنها بگذارید و احساسات و هیجانات آنها را بفهمید، قضاوتهای، ناراحتیها و واکنشهای ناشی از آن اتفاق نمیافتد.
به مرور زمان و با تمرینات زیاد، تمامی این اقدامات را میتوانید بهشکل عادی برای خودتان تبدیل کنید و هوش هیجانی خودتان را ارتقا دهید.
دیدگاهها