وسواس فکری و رفتاری، بلای جان دانش آموزان را بهتر بشناسید.
حتماً شما هم در بین دوستانتان یا در فضای کتابخانه بعضی از دانش آموزان را دیده‌اید که با وسواس خاصی مطالعه میکنند. مثلاً:
- لوازم تحریر، خودکارها و مدادهای خیلی زیادی دارند و آنها را با نظم و ترتیب خاصی می‌چینند.
- یک پاراگراف را چندین مرتبه مطالعه میکنند، کتاب را می بندند و هر چه یادشان می‌آید را زیر لب زمزمه می کنند، بعد دوباره کتاب رو باز می کنند و پاراگراف را از اول میخوانند.
- همیشه برای مطالعه بیش از مقداری که بتوانند در آن زمان بخوانند، کتاب و جزوه همراه خودشان دارند.
احتمالاً تا همین جای کار دست کم چند نفر به خاطرتان آمده‌اند. این‌ها تنها گوشه‌ای از رفتارهای وسواس گونه‌ای هستند که در بعضی از دانش آموزان دیده میشه.
وسواس
وسواس یک اختلال شخصیتی است که میتواند شامل وسواس فکری یا وسواس عملی بشود. در ذهن شخص افکاری مزاحم وجود دارند که وادارش میکنند برای رسیدن به آرامش کارها و رفتارهایی تکراری را انجام بدهد؛ چیزی که به شدت زندگی را مختل میکند. این رفتارها اغلب غیرمنطقی بوده و فرد را در چرخه‌ی تکرار ناراحت کننده‌ای قرار می دهند. مثلاً شخص مدام فکر میکند که دستاش کثیف هستند و مدام آنها را می شورد. یا دانش آموز تصور میکند پاراگراف مطالعه شده را خوب نفهمیده و بارها آن را مطالعه میکند. به طور کلی این افراد نگرانی ها و تردیدهای زیادی دارند و باید به دنبال درمان باشند.
وسواس‌های رفتاری شایع در میان دانش‌آموزان
وسواس مطالعه یک نوع وسواس تکرار و نظم و ترتیب است. این شکل از وسواس باعث میشود دانش آموز برای مطالعه حساسیت زیادی نشان دهد که طبعاً کاری بسیار وقت گیر است. رفتارهای وسواسی که در دانش آموزان دیده میشود، برخی از وسواس‌های زمان مطالعه به این صورت هستند که:
- دانش آموزبرای شروع مطالعه باید وسایل خاصی کنار خودش داشته باشد.
- همیشه اطرافش پر از کتاب و جزوه، خودکار و لوازم التحریر است که با نظم و ترتیب آنها را چیده
- در زمان مطالعه همیشه باید یک جا بشیند و یا حالت مطالعه او همیشه به شکلی مشخص است.
وسواس‌های رفتاری شایع در میان دانش‌آموزان
نکته اینجا است اگه هر کدام از این عوامل اجرا نشوند، او دچار استرس شده و نمیتواند مطالعه کند. چون نسبت به نظم و ترتیب فضای مطالعه یا اتاق و وسایل خیلی دقت میکند، بیشتر زمان مطالعه را به ایجاد این نظم و ترتیب اختصاص داده و در نتیجه زمان را از دست می‌دهد.
به جز رفتارهای وسواس گونه، افکار افراد هم گاهی دچار وسواس میشود. مثلاً برای مطالعه درس‌ها به یک منبع آموزشی اکتفا نمی‌کنند؛ کتاب‌های زیادی تهیه کرده و تصور میکنند که در کتاب‌های دیگر مطالب جدیدی وجود دارد که اگر آنها را یاد نگیرند، نمی‌توانند موفق شوند. این موضوع باعث آشفتگی ذهنی آنها شده و نگرانی آنها را به بخش جدایی ناپذیری از زندگیشان بدل میکند. از آنجا که وسواس رفتاری غیرمنطقی است، آهنگ مطالعه را به هم زده و باعث میشود که کل مطلب از ذهن فراموش شود؛ زمان از دست می‌رود و از مطالعه هیچ سودی عاید او نمیشود.
علاوه بر این‌ها، وسواس فکری هیچ‌گاه آرام نمیشود و آرامش دانش آموز را برهم می‌زند. او مدام از خود می‌پرسد:
آیا این مطلب رو یاد گرفتم؟
آیا زمان امتحان آن را به خوبی به یاد خواهم آورد؟
اتفاقاتی که در طول روز افتاده این افراد را رها نمی‌کنند. ترس از آینده نیز اضطرابشان را دو چندان میکند.
راهکار وسواس در مطالعه چیست؟
- باید تلاش کنید تا ذهنتان را از افکار مزاحم خالی کنید
- کارهایتان را به دو دسته تقسیم کنید.
- دسته اول کارهایی که زمان زیادی از شما نمی گیرند و آنها را در اسرع وقت انجام دهید.
- دسته دوم کارهایی که زمان‌بر هستند و آنها را به وقت دیگری موکول کنید.
- یک تکه کاغذ کنار خودت بگذارید و اگر در زمان مطالعه فکر مزاحمی به سراغتان آمد، آن را روی کاغذ بنویسید. بعد از پایان مطالعه می‌توانید کاغذ را نگاه کرده و به موارد روی آن فکر کنید.
- تمام تلاش خود را بکنید که در زمان مطالعه تمرکز و دقت کافی داشته باشید و به هیچ فکر مزاحمی توجه نکنید.
- تلاش کنید یک فضای مطالعه مناسب برای خود آماده کنید
- منابع مطالعاتی خود را به تدریج کمتر کنید و در انتخاب منابع مطالعاتی دقت کنید تا به جای تعداد زیادی منبع، بهترین و کامل‌ترین منابع را انتخاب کنید
- سعی کنید که یک برنامه مطالعاتی خوب داشته باشید که در آن زمان مطالعه‌ی هر درس مشخص باشد
اینگونه از زمان خود درست استفاده کرده و به همه‌ی دروس رسیدگی می کنید. به خودتان اطمینان بدهید که اگر درست مطالعه کنید مطالب را یاد می‌گیرید. ترس و نگرانی را از خودتان دور کنید و روش‌ها و تکنیک‌های مطالعه را یاد بگیرید تا یک مطالعه هدفمند داشته باشید.
دیدگاه‌ها